Tiroid Kanseri Nedir? Tiroid Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Tiroid kanseri, tiroid bezinde başlayan kontrolsüz hücre büyümeleridir ve birçok türü vardır. Çoğu tür yavaş büyüse de bazı türler agresif olabilir. Bu kanser türü başlangıç aşamasında herhangi bir belirtiye neden olmayabilir, ancak kanserli doku büyüdükçe boyunda şişlik, ses değişiklikleri ve yutma güçlüğü gibi belirtilere neden olabilir. Tiroid kanserleri, tüm kanser içerisinde yaklaşık olarak %1 oranında görülür [1]. Özellikle son yıllarda kadın nüfusunda gelişme sıklığı artış göstermiştir. Tanı aşamasında görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir. Tiroid kanserlerinin çoğu çeşitli prosedürlerle tedavi edilebilir ve tedavilere en iyi yanıt veren kanser türleri başlangıç aşamasındaki küçük tümörlerdir.

Tiroid Kanseri Nedir?

Tiroid, boğaz tabanında nefes borusunun sağ ve sol lobunda bulunan kelebeğe benzer bir bezdir. Tiroid bezi deri yolu ile hissedilmez. Çeşitli hormonların üretimi ve salgısından sorumludur. Bu hormonlar sindirim, kalp ve kas fonksiyonlarını etkiler. Hormonların enerji üretim mekanizması, ısı üretimi, oksijen tüketimi ve metabolizma kontrolü gibi bazı önemli görevleri de vardır. Tiroid kanseri, tiroid dokusundaki hücreler değiştiğinde veya mutasyona uğradığında gelişir. Anormal hücreler tiroidde çoğalmaya başlar ve belli bir sayıya eriştiğinde tümörlerin ortaya çıkmasına neden olur. Tiroid kanseri papiller tiroid kanseri, foliküler tiroid kanseri, medüller kanser ve anaplastik tiroid kanseri şeklinde dört ana türe sahiptir. 

Tiroid Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Tiroid kanseri hastaları erken dönemde herhangi bir belirti göstermeyebilirler. Tümör yapısı başka bir nedenle yapılan görüntüleme yöntemleri sırasında tesadüfen keşfedilebilir. Tiroid nodülleri kanserin habercisi olabilir ancak çoğunlukla iyi huylu oluşumlardır. Tiroid kanseri büyüdükçe şu belirtileri gösterebilir:  

• Boyun bölgesinde dokunma ile hissedilebilen yumru veya yumrular, 
• Ses kısıklığının artması da dahil olmak üzere hastanın sesinde değişiklikler, 
• Yutkunma güçlüğü ve yutkunma sırasında ağrı, 
• Nefes alma sırasında güçlük, 
• Lenf düğümlerinde şişlik, 
• Boyun ve boğaz bölgesinde ağrı, 
• Boynun ön kısmında baskı hissi, 
• Yorgunluk, 
• İştah kaybı, 
• Öksürük, 
• İshal,  
• Kırmızı bir yüz, 
• Mide bulantısı ve kusma, 
• Beklenmeyen kilo kayıpları. 

Tiroid Kanseri Neden Olur?

Tiroid kanserinin görülme sıklığı son 30 yıl içerisinde üç katına çıkmıştır [2]. Kadınlar arasında en sık görülen beşinci kanser olduğu bilinmektedir [2]. Tiroid kanserine neden olduğu bilinen en önemli iki faktör aile öyküsü ve iyonize radyasyon maruziyetidir. İyonize radyasyon DNA kırıklarına ve vücut hücrelerinde mutasyonlara yol açabilir. Dolayısıyla mutasyona uğramış tiroid hücreleri anormal bir büyüme gerçekleştirerek tümör oluşumuna neden olabilir. Diğer bir neden de aile öyküsüdür. Ailede iki veya daha fazla kişi tiroid kanserinden etkilenmiş ise bu hastalığın kalıtsal olduğundan şüphelenilebilir. Tiroid kanserinin diğer nedenlerinden kısaca şu şekilde bahsedilebilir: 

• Obezite, 
• Diyabet, 
• Yaşam tarzı, 
• Kadın cinsiyete sahip olmak, 
• Menopozun olması gerekenden geç olması, 
• Daha önce geçirilen meme, özofagus veya testis kanseri, 
• Endokrin hastalıklarına neden olan gen mutasyonları, 
• Tiroid bezi iltihabı (tiroidit), 
• Nükleer felaketler nedeniyle radyoaktif serpintilere maruz kalma, 
• Çocukluk çağında kanser veya akne tedavisi görmüş olmak, 
• Timüs nedeni ile radyasyon tedavisi almış olmak, 
• 65 yaş ve üzerinde olmak veya 20 yaş altında olmak, 
• Endokrin bozucu kimyasallara maruziyet, 
• İyot eksikliği veya iyot fazlalığı, 
• Geçmiş guatr öyküsü. 

Tiroid Kanseri Evreleri

Tiroid kanserinin boyutunu tespit etmek ve kanseri evrelere ayırmak için hekimler çeşitli test ve prosedürlere başvurabilir. Bu tanı yöntemleri vasıtasıyla elde edilen bilgiler yorumlanarak kullanılır. Kanser evresinin belirlenmesi hastalığın seyri hakkında bilgi edinilmesini ve uygulanacak tedavi şemasının belirlenmesini sağlar. Evreleme ayrıca kanserinin yayılıp yayılmadığını, yayıldıysa ne kadar yayıldığını belirlemek için de kullanılır. Tiroid kanseri evreleri I, II, III ve IV şeklindedir. Düşük sayılar kanserin tedaviye olumlu yanıt verme ihtimalinin yüksek olduğunu ve kanserin yalnızca tiroidi kapsadığını ifade eder. Daha yüksek sayılar ise durumun daha ciddi olduğunu ve kanserin vücudun diğer dokularına yayılmış olabileceğini ifade etmek için kullanılır. Evreler kanserin türüne göre farklılık gösterebilir. 

Tiroid Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Tiroid kanserini teşhis etmek için kullanılan birçok test ve prosedür vardır. Bu testler tiroid bezini, boynu ve kan değerlerini inceleme amacıyla kullanılırlar. Teşhis için yapılabilecek ilk uygulama fiziksel muayene ve sağlık geçmişinin öğrenilmesidir. Boyun, gırtlak ve lenf düğümlerinde şişlik benzeri belirtilerin ve diğer olağan dışı durumların kontrol edilmesi amacıyla vücudun genel fiziksel muayenesi yapılabilir. Hastanın geçmiş hastalıklarının ve tedavi geçmişlerinin de öğrenilmesi tanı aşamasında fayda sağlar. Diğer tanı yöntemlerinden kısaca şu şekilde bahsedilebilir: 

• Tiroid Fonksiyon Kan Testleri: Tiroid uyarıcı hormon (TSH) ve tiroid bezi tarafından üretilen diğer hormonların kan düzeylerini ölçen testler kanser tanısı konusunda yardımcı olabilir. 
• Laringoskopi: Bu yöntem ile gırtlak bir kamera ve ince bir tüp ile kontrol edilir. Tiroid kanseri gırtlağa ve ses tellerine baskı yapabilir laringoskopi ile ses tellerinin normal bir şekilde hareket edip etmediği görüntülenmeye çalışılır. 
• Ultrason Muayenesi: Yüksek enerjili ses dalgaları boyunun iç dokusunun görüntülemesinin elde edilmesini sağlar. Bu yöntem ile tiroid tümörünün boyutu ve yerleşim gösterdiği bölge hakkında bilgiler öğrenilir. Görüntüleme için bilgisayarlı tomografi benzeri yöntemler de kullanılabilir. 
• Genetik Test: Tiroid kanserlerinin bir kısmına ebeveynlerden çocuklara aktarılabilen kalıtsal genler neden olur. Bir genetik danışman ile görüşme sağlanarak genetik testler uygulanabilir.  
• Radyoaktif İyot Taraması: Vücutta oluşum gösteren kanser hücrelerinin tespit edilebilmesi için radyoaktif bir iyot formu ve görüntüleme için özel bir kamera kullanılabilir. Radyoaktif iyot damar içine enjekte edildiğinde tiroid hücreleri iyodu emer. Daha az radyoaktivite gösteren bölgelerin kanserli doku olduğu düşünülür.  
• Tiroidin İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi: İnce bir iğne yardımıyla tiroid dokusunun farklı yerlerinden birkaç örnek alınır. Alınan doku örnekleri bir patolog tarafından incelenir ve kanserin tipi teşhis edilmeye çalışılır. 
• Cerrahi Biyopsi: Cerrahi bir girişim ile tiroid nodülü ya da tiroid bezinin bir kısmı çıkarılır. Hücre ve dokular patolog tarafından incelenir.  

Tiroid Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Tiroid kanserinin tedavisi kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Hastaların çoğuna ameliyat, tiroid hormonu replansman tedavisi, radyoaktif iyot tedavisi, radyoterapi ve kemoterapiden oluşan tedaviler kombine halde uygulanır. Tiroid kanseri tedavi yöntemlerinden kısaca şu şekilde bahsedilebilir: 

• Ameliyat: En sık başvurulan tedavi prosedürüdür. Tümörün konumu ve boyutuna bağlı olarak tiroid bezinin tamamının (tiroidektomi) ya da bir kısmının (lobektomi) alındığı cerrahi girişimdir. Kanser hücreleri yayılım göstermiş ise lenf düğümleri de çıkarılabilir. 
• Radyoiyot tedavisi: Teşhis amaçlı kullanılan radyoiyot miktarından daha yüksek dozda kullanılması gereklidir. Radyoiyot kanserli tiroid hücrelerini küçülterek yok eder. Bu tedavi güvenilir kabul edilir. Tiroid bezi tarafından neredeyse tüm radyoiyot emilir, vücutta kalan kısım ise minimum düzeydedir. 
• Kemoterapi: İntravenöz veya oral yol ile kemoterapötik ilaçlar uygulanır. Bu ilaçlar kanser hücrelerini öldürerek kanserin büyümesini ve yayılmasını önler. 
• Tiroid Hormonu Replasman Tedavisi: Ameliyatın ardından vücudun üretemediği tiroid hormonları yerine konulur. Bunun için günlük kullanım gerektiren haplar hekimler tarafından reçete edilebilir. 
• Radyoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini durdurmak için radyasyon tedavisi kullanılabilir. Bu yöntemde X ışınları ve protonlar gibi yüksek enerjili ışınlardan faydalanılabilir. Kanserin tedaviye yanıt vermediği veya nüks ettiği durumlarda radyoterapi uygulanabilir.  
• Hedefe yönelik ilaç tedavisi: Kanser hücrelerinde bulunan kimyasallara odaklanarak yalnızca kanserli hücreleri yok etmeyi sağlayan ilaçlar da tedavide tercih edilebilir. 

Kanser, türü ne olursa olsun korkutucu bir hastalıktır. Ancak erken tanı konulması tiroid kanseri tedavisinin başarı ile gerçekleşmesini sağlayabilir. Bu nedenle belirtilerin iyi bilinmesi ve düzenli sağlık kontrollerinin yapılması önemlidir. Ayrıca ailede tiroid kanseri veya diğer tiroid hastalıkları öyküsü olan kişilerin düzenli aralıklarla doktor kontrolüne gitmeleri önerilir. Eğer siz veya yakınlarınız tiroid kanseri belirtileri yaşıyorsanız mümkün olan en kısa sürede bir hekim ile görüşme sağlamanız tavsiye edilir.